Raşömon Ve Diğer Öyküler - Ryunosuke Akutavaga

Bu kitaptaki hikâyeler, Ryunosuke Akutagava’nın öykülerinden bir seçmedir. Büyük bir ustalıkla yazdığı çeşitli biçim ve içerikteki öyküleriyle kendinden sonra gelen kuşaklara örnek olmuştur. Japon film yönetmeni Akira Kurosava, kitaba adını veren öyküyü “Çalılıklar Arasında” isimli öyküyle birleştirerek Raşomon ismiyle sinemaya uyarladı ve 1951 yılında Venedik Uluslararası Film Festivali’nde birincilik ödülünü kazandı.

“Akutagava, ilk hikâyesi olan “Raşomon”da işinden atılmış bir uşaktan bahseder. Uşak, Raşomon kulesinde, peruk yapmak için ölü bir kadının saçlarını yolmakta olan yaşlı bir cadaloz görür. “yaşamak için bunu yapmaya mecbur olduğumu bilseydi, belki bana kızmazdı” diyerek durumu açıklamaya çalışır yaşlı cadı. Uşak alaycı bir şekilde “Yaa, öyle mi? O zaman hırsızlık yapma sırası bende. Yapmazsam ben de açlıktan öleceğim” der ve elbiselerini üstünden çıkarıp alarak kadını bir tekmeyle kokmuş cesetlerin arasına yuvarlar.

Akutagava’nın yaratmış olduğu ırz düşmanları, katiller ve fanatikler üzerine hiçbir zaman merhamet güneşi doğmaz; çünkü yazar, tıpkı başı dumanlı Fuji dağı gibi insanların aczine uzaktan ve soğuk bakmaktadır. Ölümünden birkaç ay önce yazmış olduğu şiirde yazarın nihilizmi çok çarpıcı bir biçimde gözlenmektedir.


Ryunosuke Akutagawa

---

Ryunosuke Akutagawa (1892 – 1927), Tokyo’da yaşadı. Üniversitede ve bir gazetenin edebiyat sayfalarını hazırlayan ekipte görev yaptı. Zeki, şüpheci ve aşırı duyarlı bir belleğe ve içine kapanık ve nevrotik bir kişiliğe sahipti. Japonya’nın sanayileşmeye başladığı yıllara tanık olduğundan bu süreçte yaşanan gelenek – modern çatışması ve kültür çatlaması acı çekmesine neden oldu. Buna tepki olarak öykülerinde uçlardaki duyguları işledi. Bu konuda ortaçağ Japonya’sının görkemli malzemesinden yararlandı. Gerçeklikten fanteziye, sembolizme ve gerçeküstücülüğe dek çeşitli teknikler geliştirdi ve bunları şiirsel gerçeği aramakta kullandı. Otuz beş yaşındayken kendi eliyle yaşamına son verdi. ‘Bir Korulukta’ öyküsünde eski ve melodramatik bir masalı, nesnellik ve öznellik arasında ayrım yapma konusunda kendimize duyduğumuz sıradan güveni sorgulayarak zayıf düşüren bir dizi çelişkili anlatıma dönüştürmektedir. Anılan öyküyle yazarın diğer bir öyküsü olan Raşomon’un birlikte uyarlanması sonucu üretilen film senaryosundan ünlü film yönetmeni Akira Kurosawa’nın 1950 yılında çektiği ve 1951 Venedik Film Festivali’nde birincilik ödülünü kazanan Raşomon adlı film sinemanın klasikleri arasında sayılıyor.

Yazan: Haluk Erdemol



Ryūnosuke Akutagawa

Doğumu: 1 Mart 1892, Tokyo
Ölümü: 27 Temmuz 1927, Tokyo
Japon öykü yazarı.

Tokyo Üniversitesi'nde İngiliz edebiyatı okudu (1913 - 1916). Çeşitli gazetelerde çalıştı. "Rashomon" ve "Haua" gibi ilk uzun öyküleriyle adını duyurdu. "Sanat sanat içindir" ilkesini savunan Akutagava, sanatla gerçeklik arasındaki uzlaşmaz karşıtlığın bilincindeydi. Bu uzlaşmaz karşıtlık ve sağlığının bozuk olması yüzünden intihar etti.

Japon edebiyatında o zamana değin egemen olan akımı (natüralizm) aşmaya çalıştı, yeni-gerçekçiliği destekledi. Avrupa edebiyatını yakından tanıyan bir yazar olarak uzun öykü biçim ve tekniğini ustalıkla kullandı. Çağdaş ve tarihsel konuları değişik bir biçim ve üslupla işledi. Birçok deneme, gezi notları ve taşlamanın yanı sıra, yaklaşık 140 uzun ve kısa öykü kaleme aldı.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs